Ίσως πολλοί από μας έχουμε την πεποίθηση ότι η ακρόαση είναι μια παθητική διαδικασία και πώς το σοφότερο άτομο είναι αυτό που μιλάει και όχι αυτό που ακούει. Ωστόσο, το να γίνετε καλός ακροατής είναι μία σημαντική απόφαση που μπορεί να επιδράσει πολύ θετικά στη ζωή σας.
Μιλάμε περισσότερο, παρά ακούμε
«Έχουμε δύο αυτιά & ένα στόμα για να ακούμε περισσότερα από όσα λέμε» Ζήνων ο Κιτιεύς
Η ακρόαση είναι κάτι που παίρνουμε ως δεδομένο, όμως ελάχιστοι άνθρωποι στην κοινωνία μας είναι αποτελεσματικοί ακροατές. Αυτό οφείλεται στην εκπαίδευσή μας, που έχει δώσει έμφαση στην ομιλία, την ανάγνωση και τη γραφή, αλλά ελάχιστη προσοχή στη δραστηριότητα που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας μας, την ακρόαση.
Με το πέρασμα του χρόνου, μάλιστα, η ικανότητα να μιλάμε ξεπερνάει την ικανότητα να ακούμε τους άλλους. Όσο αποκτούμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις απόψεις μας, γινόμαστε όλο και λιγότερο πρόθυμοι να ακούσουμε την πλευρά των άλλων. Έρευνες δείχνουν ότι τουλάχιστον 40% των ωρών που είμαστε ξύπνιοι αφιερώνονται στην ακρόαση. Ωστόσο, λίγα λεπτά μετά από μία συζήτηση είμαστε σε θέση να ανακαλέσουμε μόλις το 25% ή και λιγότερο από αυτά που έχουμε ακούσει. Καθώς περνάει η μέρα και συσσωρεύεται η κούραση, το ποσοστό αυτό μειώνεται δραματικά.
Το να μάθουμε να ακούμε είναι ο πρώτος κανόνας της αγάπης
Από τα μεγαλύτερα κοινωνικά δεινά είναι οι παρεξηγήσεις, οι παρερμηνείες και η έλλειψη κατανόησης που οφείλονται σε απώλεια σημαντικών πληροφοριών. Σκεφτείτε τις ευκαιρίες που χάθηκαν για να βελτιωθεί μια σχέση επειδή δεν άκουγε πραγματικά ο ένας τον άλλο.
Για να υπάρξει πραγματική ευτυχία σε μία σχέση χρειάζεται να ακούμε το σύντροφό μας με όλη μας την καρδιά, με τρόπο που αποπνέει σεβασμό. Οι περισσότερες δυσκολίες στις σχέσεις οφείλονται στο ότι δεν γνωρίζουμε πώς να το κάνουμε αυτό.
Γονείς που δεν διαθέτουν αποτελεσματικές δεξιότητες ακρόασης χάνουν πολύτιμες ευκαιρίες να βοηθήσουν τα παιδιά τους σε σημαντικά ζητήματα, καθώς τα παιδιά κλείνουν τη δίοδο επικοινωνίας μαζί τους. Ένα δεκατριάχρονο κορίτσι έκανε το εξής σχόλιο για τη σχέση της με τη μητέρα της: «Φθάσαμε στο σημείο να μην μπορούμε να συζητήσουμε καθόλου για οποιοδήποτε θέμα. Εάν της έλεγα ότι είχα αποτύχει σε ένα διαγώνισμα, θύμωνε μαζί μου, χωρίς να με αφήνει να της εξηγήσω το γιατί. Έτσι άρχισα να λέω ψέματα. Σταμάτησα να της λέω πώς αισθάνομαι και να της ζητάω βοήθεια για οτιδήποτε.»
Οφέλη της προσεκτικής ακρόασης
- Βελτίωση σχέσεων (οικογενειακών, διαπροσωπικών, επαγγελματικών): Όταν ακούμε τις απόψεις των άλλων, χωρίς διάθεση κριτικής ή παροχής συμβουλών, καλλιεργούμε ένα θετικό κλίμα στις σχέσεις μας.
- Ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία: Η επαφή με τους άλλους προωθεί την ευεξία και την αυτο-έκφραση, που είναι απαραίτητες για τη σωματική υγεία. Έρευνες δείχνουν ότι όταν ακούμε προσεκτικά, οι παλμοί της καρδιάς και η κατανάλωση οξυγόνου μειώνονται και πέφτει η αρτηριακή πίεση.
- Οι άλλοι νιώθουν ότι τους καταλαβαίνουμε: Όταν ακούμε με ενσυναίσθηση, δηλαδή, μπαίνοντας για λίγο στη θέση του άλλου προκειμένου να τον καταλάβουμε καλύτερα, ο συνομιλητής μας νιώθει κατανόηση και σεβασμό.
- Ενίσχυση της αυτοεκτίμησης: Όταν ακούμε τους άλλους ουσιαστικά, τους κάνουμε να νιώθουν ότι είναι σημαντικοί για εμάς και συμβάλλουμε στην βελτίωση της εικόνας που έχουν για τον εαυτό τους.
- Βελτίωση της προσοχής & συγκέντρωσης: Παρακολουθούμε πιο αποτελεσματικά μια συζήτηση ή μια ομιλία και συγκρατούμε καλύτερα σημαντικές πληροφορίες.
- Καλύτερη απόδοση στη δουλειά: λόγω της αποτελεσματικότερης συνεργασίας μας με τους εργοδότες, τους συνεργάτες ή τους πελάτες μας.
Το δώρο της ακρόασης
Πολλοί από εμάς θα θέλαμε να τελειώσουν οι διακρίσεις όλων των ειδών, να έχουμε πιο ευτυχισμένες οικογένειες και καλύτερες σχέσεις με φίλους και συνεργάτες. Πώς όμως μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά; Αν διαθέτουμε αποτελεσματικές δεξιότητες ακρόασης έχουμε τη δύναμη να «αγγίξουμε» ευεργετικά τις ζωές των άλλων. Για να το πετύχουμε αυτό, είναι απαραίτητη η αλλαγή στάσης απέναντι στους συνομιλητές μας και στον τρόπο που σχετιζόμαστε μαζί τους. Μπορούμε να ξεκινήσουμε ακούγοντας με έναν πιο ενεργητικό τρόπο, που θα μας επιτρέψει, όχι μόνο να ακούμε τα λόγια του συνομιλητή, αλλά και να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα την οπτική του. Όταν επιτυγχάνεται η κατανόηση, μια αίσθηση γαλήνης κυριεύει και τις δύο πλευρές, ακόμα κι αν δεν συμφωνούν. Νιώθοντας αμοιβαίο σεβασμό και εμπιστοσύνη, απελευθερωνόμαστε ανοίγοντας το νου και την καρδιά μας και είμαστε σε καλύτερη θέση να διερευνήσουμε πιθανές λύσεις.
Το να ακούμε προσεκτικά τους άλλους, είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος να εκφράσουμε την αγάπη, την εκτίμηση και το σεβασμό μας απέναντί τους. Είναι ένα ανεκτίμητο δώρο που μπορούμε να προσφέρουμε στα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Άννα Μαρία Κορομπίλια, Κλινική Ψυχολόγος, Θεραπεύτρια Οικογένειας
Βασιλική Μπουλντούμη, Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια
