Οι στόχοι της ανακύκλωσης δεν είναι μόνο τεχνοκρατικοί

Στήλες

Του Γιώργου Λαουτάρη

Το κακό με την κλιματική αλλαγή και την εξάντληση των φυσικών πόρων του πλανήτη είναι ότι πρόκειται για ανεπίστρεπτες καταστροφές που δεν φαίνονται σήμερα με γυμνό μάτι. Κάποιοι μιλούν εμφατικά για το οικολογικό πρόβλημα, αλλά η πλειονότητα των πολιτών στις ανεπτυγμένες και βέβαια στις αναπτυσσόμενες χώρες αποστρέφει το βλέμμα της από τις κακές αυτές ειδήσεις και φέρεται σαν να μην συμβαίνει τίποτα.
Από την άλλη, πλήθος είναι οι αρνητές της παγκόσμιας υπερθέρμανσης και οι άνθρωποι που υποβιβάζουν τις πολιτικές υπέρ του περιβάλλοντος ως χαμηλής προτεραιότητας θέματα, ειδικά εν μέσω οικονομικής κρίσης. Πολλοί από αυτούς ενεργούν με ιδιοτέλεια, αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα.
Η ανακύκλωση είναι το κορυφαίο παράδειγμα μιας καθημερινής πρακτικής, εύκολης και μη δαπανηρής (το αντίθετο) που μπορεί να κάνει ένα μικρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά που ακόμη στη χώρα μας βρίσκεται σε δραματικά χαμηλά επίπεδα. Η τελευταία σύσκεψη μεταξύ που έγινε αυτή την εβδομάδα μεταξύ του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλου και του προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, Γιώργου Πατούλη, απλώς υπογράμμισε ότι βρισκόμαστε ακόμη σε …εμβρυακό επίπεδο.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος δεν …μάσησε τα λόγια του. Είπε χωρίς περιστροφές ότι ο εθνικός στόχος για την ανακύκλωση είναι να φτάσει το 50% των αποβλήτων, ενώ την ίδια στιγμή ο μέσος όρος απόδοσης των Δήμων στην ανακύκλωση είναι το τραγικό …6%!
Για την κυβέρνηση, που παρουσίασε στους εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης το νομοσχέδιό της για την ανακύκλωση, οι Δήμοι πρέπει να αλλάξουν προτεραιότητες στον τομέα αυτό και να εισάγουν για παράδειγμα το νέο ρεύμα ανακύκλωσης για τα οργανικά απόβλητα των τροφίμων (καφέ κάδοι) καθολικά. Μια ακόμη αυτονόητη υποχρέωση της χώρας μας που ακόμη είναι στόχος.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ επισήμανε από τη μεριά του ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι “πιο ώριμη από ποτέ και πρόθυμη να συμβάλλει και να σταθεί αρωγός στην προσπάθεια αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης στη χώρα”. Παρόλ’ αυτά, επανέλαβε τη γνωστή απαίτηση για ενίσχυση των Δήμων με πόρους και προσωπικό.
Ένα καίριο σημείο που υπογράμμισε ο εκπρόσωπος των δημάρχων είναι η αδήριτη ανάγκη για επιτάχυνση των διαδικασιών χωροθέτησης και αδειοδοτήσεων των χώρων διαλογής. Αυτό είναι και το πιο ευαίσθητο σημείο της ανακύκλωσης, καθώς τα μεγάλα εργοστάσια αλλά και τα μικρότερα κέντρα διαλογής της ανακύκλωσης κρίνονται ως μονάδες (και δικαίως) …αντιπεριβαλλοντικές και βέβαια δεν γίνεται να λειτουργούν εντός του οικιστικού ιστού.
Στην πραγματικότητα, οι Δήμοι δεν έχουν κάνει το αυτονόητο, το πρωταρχικό. Εγκατέστησαν παντού μπλε κάδους ανακύκλωσης τους οποίους προμηθεύτηκαν δωρεάν, όμως δεν είπαν ποτέ σε κανέναν τι μπαίνει μέσα. Μια απλή εκστρατεία ενημέρωσης, από τις τόσες πολυέξοδες που γίνονται για τις δημόσιες σχέσεις των δημοτικών αρχών, θα αρκούσε ώστε να εμπεδωθεί η απλή αυτή πληροφορία σε όσο το δυνατόν περισσότερα νοικοκυριά.
Είναι αρκετό αυτό;
Το πρόβλημα της ανακύκλωσης και το περιβαλλοντικό πρόβλημα εν γένει δεν είναι θέμα μόνο αποβλήτων αλλά και κατανάλωσης. Το πρόβλημα ξεκινά από το μοντέλο παραγωγής και τον τρόπο ζωής του δυτικού ανθρώπου. Αν συνεχίσουμε να καταναλώνουμε με τους σημερινούς ρυθμούς και απλώς αυξήσουμε τα ποσοστά ανακύκλωσης, είναι σαν να τρώμε συνεχώς φαστ φουντ παράλληλα με πολλές σαλάτες, περιμένοντας να χάσουμε βάρος.
Τόσο οι Δήμοι όσο και η κεντρική κυβέρνηση έχει λοιπόν πολύ πιο σύνθετους στόχους, όπως το να εμπνεύσουν μια διαφορετική φιλοσοφία για το ευ ζην, όχι συνδεδεμένη απόλυτα με υλικά καταναλωτικά αγαθά. Αυτές οι αλλαγές γίνονται φυσικά σταδιακά και παίρνει χρόνο για να αποδώσουν. Και βέβαια, δεν είναι από όλους επιθυμητές, καθώς μια πραγματικά πράσινη οικονομία θα έθιγε καίρια μεγάλα συμφέροντα πολυεθνικών κολοσσών αλλά και εγχώριων παραγωγών.
Ποιος θα κάνει αυτή την αρχή;

Τα …μυστικά του μπλε κάδου

Στους μπλε κάδους μπαίνουν όλες οι συσκευασίες των προϊόντων που αγοράζουμε, δηλαδή: αλουμινένιες, λευκοσιδηρές, πλαστικές, γυάλινες και χάρτινες.
Αναλυτικά: Συσκευασίες από Αλουμίνιο, π.χ. αναψυκτικά, μπίρες κ.ά. Συσκευασίες από Λευκοσίδηρο, π.χ. από γάλα εβαπορέ, τόνο, ζωοτροφές, τοματοπολτό κ.ά. Συσκευασίες από Πλαστικό, π.χ. μπουκάλια και δοχεία από νερό, αναψυκτικά, γιαούρτι, βούτυρο, λάδι, απορρυπαντικά, είδη καθαρισμού, σαμπουάν, αφρόλουτρα, φίλμ περιτυλίγματος, οδοντόκρεμες, αποσμητικά, πλαστικές σακούλες κ.ά. Συσκευασίες από Γυαλί, π.χ. μπουκάλια και βαζάκια, χυμοί, αναψυκτικά, αλκοολούχα ποτά, τρόφιμα κ.ά. Συσκευασίες από Χαρτί & Χαρτοκιβώτια, π.χ. από ηλεκτρικές συσκευές, γάλα, χυμούς, δημητριακά, πίτσα, μπισκότα, ζάχαρη, απορρυπαντικά, χαρτοσακούλες κ.ά.
Διαχωρίζουμε καθημερινά τα υλικά συσκευασίας μας από τα υπόλοιπα του νοικοκυριού. Αδειάζουμε εντελώς τις συσκευασίες μας από τα υπολείμματα. Διπλώνουμε τα χαρτοκιβώτια. Δεν πετάμε στον κάδο τα υλικά συσκευασίας μέσα σε δεμένες σακούλες, τα ρίχνουμε χύμα. Δεν πετάμε ποτέ κοινά σκουπίδια στους μπλε κάδους ανακύκλωσης. Μεταδίδουμε το μήνυμα της ανακύκλωσης συσκευασιών στους φίλους και γνωστούς μας.

[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 22 Ιουλίου 2017]