Του Γιώργου Λαουτάρη
Η δραματική επικαιρότητα των πυρκαγιών στην Αττική άγγιξε μέσα στην τραγωδία των τόσων δεκάδων θανάτων, ένα υγιές αντανακλαστικό. Τόσο η δημόσια διοίκηση όσο και μεμονωμένα οι πολίτες συνειδητοποιούν την αναγκαιότητα των μέτρων πρόληψης για τις δασικές πυρκαγιές, τη χρησιμότητα ύπαρξης και επικαιροποίησης σχεδίων διαχείρισης κινδύνου, την επιτακτικότητα που έχει η αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας σε όλα τα επίπεδα του κράτους. Αν αφαιρέσει κανείς από το δημόσιο διάλογο που ξεκίνησε το βράδυ της “μαύρης” Δευτέρας, 23 Ιουλίου 2018, όλη την άγονη (μικρο)πολιτική αντιπαράθεση σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, η ουσία παραμένει ότι η μεγάλη καταστροφή της Ανατολικής Αττικής μπορεί και πρέπει να είναι η τελευταία που συμβαίνει στη χώρα.
Βέβαια, οι δασικές πυρκαγιές είναι ένα φυσικό φαινόμενο για τα δασικά οικοσυστήματα και θα ήταν ουτοπικό να πει κανείς ότι θα τις εξαλείψει, ακόμη και με τον πιο άρτιο αντιπυρικό σχεδιασμό. Μάλιστα, θεωρείται ότι οι πυρκαγιές μπορεί να συμβάλλουν στην ανανέωση και την αύξηση της βιοποικιλότητας στα οικοσυστήματα αυτά, αν φυσικά οι πυρκαγιές δεν επανέρχονται στο ίδιο σημείο σε σύντομα διαστήματα.
Η στατιστική ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων δείχνει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των πυρκαγιών οφείλεται σε αμέλεια (όπως κακός υπολογισμός στις καύσεις για καθαρισμούς, βραχυκυκλώματα γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, ανεξέλεγκτοι χώροι καύσης απορριμμάτων, παραλείψεις ή λάθη εκδρομέων κ.λπ.) και μικρότερο σε εμπρησμούς από πρόθεση.
Σε κάθε περίπτωση, τα μέτρα προστασίας των σπιτιών που βρίσκονται μέσα ή κοντά σε δάσος, όπως αυτό του Υμηττού αν μιλάμε για τα νότια προάστια, χρειάζεται να ακολουθούνται ευλαβικά.
Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η δημιουργία μιας αντιπυρικής ζώνης γύρω από το σπίτι, με τον καθαρισμό των ξερών χόρτων, κλαδιών και φύλλων σε ακτίνα τουλάχιστον 10 μέτρων. Τα δένδρα πρέπει να κλαδεύονται μέχρι το ύψος των 3 μέτρων, ανάλογα με την ηλικία και την κατάστασή τους και να μένουν χωρίς ξερά κλαδιά. Τα κλαδιά των δένδρων δεν πρέπει να ακουμπούν στους τοίχους, τη στέγη και τα μπαλκόνια του σπιτιού. Πρέπει να έχουν απόσταση τουλάχιστον 5 μέτρων από το σπίτι. Η δενδρώδης βλάστηση πρέπει να αραιωθεί, ώστε τα κλαδιά του ενός δένδρου να απέχουν τουλάχιστον 3 μέτρα από τα κλαδιά του άλλου. Το ιδανικό είναι να μην υπάρχουν δέντρα και θάμνοι σε απόσταση 10 μέτρων από το σπίτι.
Είναι λάθος να τοποθετούνται πλαστικές υδρορροές ή σωλήνες στους τοίχους του σπιτιού. Επίσης, πρέπει να αποφεύγονται παραθυρόφυλλα από εύφλεκτα υλικά στα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες. Τα καλύμματα στις καμινάδες και τους αεραγωγούς του σπιτιού πρέπει να είναι από άφλεκτο υλικό ώστε να μην διεισδύσουν σπίθες. Εννοείται ότι δεν πρέπει να αποθηκεύονται εύφλεκτα αντικείμενα κοντά στο σπίτι. Τα καυσόξυλα πρέπει να τοποθετούνται σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους. Δεν πρέπει να υπάρχουν ακάλυπτες δεξαμενές καυσίμου κοντά στο σπίτι. Απαραίτητοι κρίνονται οι κατάλληλοι πυροσβεστήρες που πρέπει να συντηρούνται τακτικά. Ενώ ενδείκνυται να υπάρχει σωλήνας ποτίσματος με μήκος ανάλογο της περιοχής που πρέπει να προστατευτεί καθώς και μια δεξαμενή νερού με μια απλή αντλία που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.
Οι οδηγίες της γενικής γραμματείας Πολιτικής Προστασίας σε περίπτωση που η πυρκαγιά φτάσει στο σπίτι μας είναι οι εξής:
Μεταφέρετε όλα τα εύφλεκτα υλικά από τον περίγυρο του κτιρίου σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους. Κλείστε όλες τις διόδους (καμινάδες, παράθυρα, πόρτες κ.λπ.) έτσι ώστε να μην διεισδύσουν οι καύτρες στο εσωτερικό του σπιτιού. Κλείστε τις παροχές φυσικού αερίου και υγρών καυσίμων μέσα και έξω από το σπίτι. Μαζέψτε τις τέντες στα μπαλκόνια και στα παράθυρα. Διευκολύνετε την πρόσβαση πυροσβεστικών οχημάτων ανοίγοντας την πόρτα του κήπου. Τοποθετείστε σκάλα στην εξωτερική πλευρά του σπιτιού, αντίθετα από την κατεύθυνση της πυρκαγιάς ώστε να υπάρχει η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στη στέγη. Συνδέστε τους σωλήνες ποτίσματος και απλώστε τους ώστε να καλύπτεται η περίμετρος του σπιτιού.
Αν η πυρκαγιά έχει φτάσει στο σπίτι: Μην εγκαταλείπετε το κτίριο, εκτός αν η διαφυγή σας είναι πλήρως εξασφαλισμένη. Μην μπαίνετε μέσα σε αυτοκίνητο. Η πιθανότητα επιβίωσης σε ένα σπίτι κατασκευασμένο από άφλεκτα υλικά είναι πολύ μεγαλύτερη από εκείνη σε ένα αυτοκίνητο που βρίσκεται σε καπνούς και φλόγες.
Αν παραμείνετε στο σπίτι: Κλείστε καλά τις πόρτες και τα παράθυρα. Φράξτε τις χαραμάδες με βρεγμένα πανιά για να μην μπει μέσα ο καπνός. Απομακρύνετε τις κουρτίνες από τα παράθυρα. Μεταφέρετε στο εσωτερικό των δωματίων τα έπιπλα που βρίσκονται κοντά στα παράθυρα και τις εξωτερικές πόρτες. Κλείστε τις ενδιάμεσες πόρτες για να επιβραδύνετε την εξάπλωση της πυρκαγιάς. Γεμίστε την μπανιέρα, τους νιπτήρες και τους κουβάδες με εφεδρικό νερό. Συγκεντρωθείτε όλοι μαζί σε ένα δωμάτιο. Φροντίστε να υπάρχει φακός και εφεδρικές μπαταρίες μαζί σας σε περίπτωση διακοπής ηλεκτρικού ρεύματος. Αν το σπίτι σας είναι ξύλινο, αναζητείστε καταφύγιο σε κτιστό σπίτι. Αν διαταχθεί εκκένωση της περιοχής ακολουθείστε πιστά τις οδηγίες των Αρχών και τις διαδρομές που θα σας δοθούν.
Η …μισή λειτουργία του αριθμού 112
Το 112 καθιερώθηκε ως ο ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης ανάγκης για δωρεάν κλήση των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Στη χώρα μας το 112 λειτουργεί όλες τις ώρες και ημέρες και συνδέει τον καλούντα, ανάλογα με το περιστατικό έκτακτης ανάγκης που αυτός αναφέρει με την Αστυνομία, τo Πυροσβεστικό Σώμα, το ΕΚΑΒ, το Λιμενικό Σώμα και άλλες γραμμές SOS. Ο αριθμός λειτουργεί εντός της εμβέλειας οποιουδήποτε δικτύου κινητής τηλεφωνίας και δεν απαιτεί κάρτα sim, η κλήση στο 112 παρέχει τη δυνατότητα εντοπισμού της θέσης του καλούντος.
Παρόλ’ αυτά, το ευρωπαϊκό 112 έχει και Σύστημα Συναγερμού Πολιτών μέσω του οποίου οι αρμόδιες υπηρεσίες μπορούν να στείλει ταυτόχρονα μήνυμα μέσω των κινητών ή και των σταθερών τηλεφώνων, σε όλους τους πολίτες μιας περιοχής, με την ειδοποίηση να την εγκαταλείψουν άμεσα, λόγω κινδύνου. Αν λειτουργούσε αυτή η υπηρεσία, θα ήταν σωτήρια για τους πολίτες κατά την πρόσφατη πυρκαγιά…
Σύμφωνα με τη Γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, γραφειοκρατικοί λόγοι και ένας λάθος σχεδιασμός του έργου δεν επέτρεψε αυτό να υλοποιηθεί, ενώ έχει δρομολογηθεί από το 2010. Οι παραλείψεις και τα λάθη διορθώθηκαν, στις 14 Φεβρουαρίου 2018 υπεγράφη η τροποποιημένη σύμβαση και σύμφωνα με τους αρμοδίους, “το έργο αυτή τη στιγμή υλοποιείται κανονικά και, βάσει του χρονοδιαγράμματος, το νέο “112” αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία στις αρχές του 2019”.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 4 Αυγούστου 2018]
