Του Γιώργου Λαουτάρη.
Αντίο αυτοδιοίκηση, καλώς ήρθες ετεροδιοίκηση. Με μια εντελώς ασυνήθιστη απόφαση, γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, διορισμένος δηλαδή από την κυβέρνηση υπηρεσιακός παράγοντας, κατέθεσε την Τρίτη στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ευτέρπη Κουτζαμάνη, υπερεπείγουσα μηνυτήρια αναφορά κατά των δημάρχων Αγρινίου και Ακτίου Βόνιτσας.
Εκτός από τους δύο δημάρχους, Γιώργο Παπαναστασίου και Θόδωρο Αποστολάκη, ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΣ, Ευάγγελος Καπετάνιος, μήνυσε και τους προέδρους των αντιστοίχων φορέων διαχείρισης στερεών αποβλήτων για τους δύο Δήμους, Παναγιώτη Στούπα και Γιώργο Κατσαμπίρη.
Αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση: “Η μηνυτήρια αναφορά κατετέθη διότι οι προαναφερθέντες, μολονότι υπάλληλοι και τελούντες σε ιεραρχική εξάρτηση προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Περιφέρειας Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, δεν εφάρμοσαν σχετικές αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα της άνω Αποκεντρωμένης Διοίκησης”. Δεν εφάρμοσαν δηλαδή εντολές της κυβέρνησης.
Συγκεκριμένα “δεν αποδέχονται […] αστικά στερεά απόβλητα των Δήμων Πύργου και Αρχαίας Ολυμπίας, καθώς και των διαμερισμάτων των άνω Δήμων, στους άνω ΧΥΤΑ διαχείρισής τους, όπως ο κ. Γενικός Γραμματέας τους είχε καλέσει να πράξουν, με επιστολή του και για χρονικό διάστημα, μόνον τριών (3) μηνών, δηλαδή έως ότου αποπερατωθούν οι προπαρασκευαστικές εργασίες και λειτουργήσει ο νέος ΧΥΤΑ του Δήμου Αμαλιάδας”.
Ο μηνυτής Ευάγγελος Καπετάνιος, εξερχόμενος του μεγάρου του Αρείου Πάγου, έκανε δηλώσεις στα ΜΜΕ λέγοντας μεταξύ άλλων και τα εξής: “Η Δημοκρατία έχει κανόνες και όποιος νομίζει πως μπορεί να εκθέτει σε κίνδυνο τη ζωή μικρών παιδιών και να αντιστρατεύεται τη δημοκρατική νομιμότητα, σύντομα θα αντιληφθεί πως θα υφίσταται άμεσα τις δυσμενείς για τον ίδιο νόμιμες συνέπειες των πράξεών του”.
Θέση για το θέμα πήρε αμέσως η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, ζητώντας να αποσυρθούν αμέσως οι μηνύσεις και να ξεκινήσει διάλογος για την εξεύρεση λύσης για το θέμα της προσωρινής διάθεσης απορριμμάτων του Πύργου. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ καταδίκασε την ενέργεια του γενικού γραμματέα με ψήφισμα που υιοθέτησε όπου υπογράμμισε ότι “η ενέργεια αυτή έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτοτέλεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης”.
Νωρίτερα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γιώργος Πατούλης κατά τη συζήτηση του θέματος παρουσία των δημάρχων Αγρινίου Γιώργου Παπαναστασίου αλλά και Πύργου, Γαβρίλη Λιατσή, ανέφερε τα εξής:
“Πρώτον, το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων αποτελεί διαχρονικό πρόβλημα και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατό να ψάχνουμε λύσεις στα αδιέξοδα, στις δικαστικές αίθουσες. Πρέπει επιτέλους να σοβαρευτούμε και μέσα από εξαντλητικό διάλογο και πνεύμα συνεργασίας, πολύ περισσότερο όταν απειλείται η Δημόσια Υγεία, να βρούμε λύσεις.
Δεύτερον, κανένας γενικός γραμματέας δε μπορεί να χαρακτηρίζει “υπαλλήλους” τους αιρετούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ούτε να καταργεί το αυτοδιοίκητο του θεσμού.
Τρίτον, επειδή το πρόβλημα με τη διάθεση των απορριμμάτων στον Πύργο, είναι μεγάλο και χρήζει άμεσης παρέμβασης, επειδή μόνο μέσα από τον διάλογο προκύπτουν λύσεις, θεωρούμε ότι το πρώτο βήμα είναι να αποσυρθεί άμεσα η μηνυτήρια αναφορά και να υπάρξει άμεση συνάντηση όλων των εμπλεκομένων μερών, για να βρεθεί λύση. Δηλώνουμε δε τη διάθεσή μας ως ΚΕΔΕ, να συμβάλλουμε στην άρση του αδιεξόδου”.
Στο θέμα παρενέβη και ο Τομέας Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης του ΠΑΣΟΚ. Μεταξύ άλλων με ανακοίνωσή του αναφέρει πως “μέσα σε ένα μόλις έτος, έχει πλήρως ανατραπεί μια παράδοση συνεργασίας κεντρικής διοίκησης και αυτοδιοίκησης. Ελλείψει έργου, επικρατεί η επικοινωνιακή διαχείριση και εν τέλει ο αυταρχισμός, με την απουσία διαλόγου και κάθε διάθεσης εξεύρεσης συναινέσεων, όπως απαιτεί ο σεβασμός στη συνταγματικά κατοχυρωμένη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ. Η περιφρόνηση προς την Αυτοδιοίκηση έχει πλέον καταστεί κυβερνητική πρακτική σε όλους τους τομείς, με τις αιφνίδιες νομοθετικές παρεμβάσεις για την αφαίρεση, εν μία νυκτί, διαχρονικών αρμοδιοτήτων και εσόδων των Δήμων”.
Ομολογία αποτυχίας
Είναι η δεύτερη φορά που η συγκεκριμένη κυβέρνηση καταφεύγει σε έκτακτα μέτρα εξαναγκασμού της αυτοδιοίκησης.
Η πρώτη φορά ήταν η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για τα αποθεματικά των Δήμων και των Περιφερειών, όταν συνάντησε την άρνηση μερίδας αιρετών να καταθέσουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα σε προθεσμιακούς λογαριασμούς της Τράπεζας της Ελλάδος. Τότε, όμως, ήταν λίγοι οι δήμαρχοι και περιφερειάρχες που υπέκυψαν στο νομικό τους εκβιασμό, παρόλο που κατόπιν η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου κυρώθηκε και από τη Βουλή. Με άλλα λόγια, το “αποφασίζομεν και διατάσσομεν” τελικώς δεν πέρασε.
Το πάθημα δεν έγινε μάθημα και επαναλαμβάνεται η τακτική της επιβολής στις τοπικές κοινωνίες. Απαράδεκτη είναι η απαξιωτική αναφορά στους δημάρχους ως “υπαλλήλους” της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Αν οι εκλεγμένοι από το λαό εκπρόσωποι θεωρούνται απλώς υπάλληλοι μιας δημόσιας υπηρεσίας, πώς να χαρακτηρίσει κανείς τα τοποθετημένα με υπουργική απόφαση πρόσωπα στη θέση του Γενικού Γραμματέα; Πέρα από αυτό όμως, η ίδια η κίνηση της μηνυτήριας αναφοράς είναι μια ομολογία αποτυχίας. Διότι η βία και η επιβολή δείχνει το ναυάγιο της πειθούς και του διαλόγου.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ της Γλυφάδας, 6 Φεβρουαρίου 2016]
